top of page

Η αναζήτηση στη θεραπευτική διαδικασία


Τους τελευταίους δύο μήνες, αποφάσισα πως χρειάζομαι να μετακομίσω σε ένα καινούργιο σπίτι. Μιας και τα καλά σπίτια στο κέντρο της Αθήνας έχουν εκλείψει, η αναζήτηση είναι δύσκολη, και παρότι αισιόδοξη, συχνά υπάρχουν στιγμές που κουράζομαι και απογοητεύομαι. Μέσα στην όλη διαδικασία, θυμήθηκα το φίλο μου, τον Αντρέα: «αν δε χάσεις τη βάση σου, δε θα πετάξεις» συνηθίζει να μου λέει. Σ' αυτή του τη φράση, λοιπόν, συνοψίζεται για μένα όλη τη θεωρία των σταδίων της νεύρωσης που συναντάμε στη Gestalt.


Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Fritz Perls το 1970 παρομοίωσε τη διαδικασία της θεραπείας με το ξεφλούδισμα ενός κρεμμυδιού, στο οποίο ο άνθρωπος ξεκινά από τα εξωτερικά στρώματα της νεύρωσης, της ενδοψυχικής σύγκρουσης που βιώνει, για να φτάσει στον πυρήνα του αυθεντικού εαυτού.


Στο πρώτο στάδιο, συναντάμε τα κλισέ ή αλλιώς τα στερεότυπα. Σε αυτή τη φάση, οι θεραπευόμενοι έρχονται στη θεραπευτική διαδικασία γεμάτοι ενδοβολές, δηλαδή με έναν τρόπο που έχουν υιοθετήσει και τους επιβάλλει να σκέφτονται και να συμπεριφέρονται όπως το περιβάλλον επιθυμεί και πιστεύει, και όχι όπως ταιριάζει στους ίδιους. Σαν αποτέλεσμα, στην επαφή ο θεραπευτής με το θεραπευόμενο συναντά εμπόδια, και η επικοινωνία μεταξύ τους είναι δύσκολη, χωρίς ροή.


Στο δεύτερο στρώμα, συναντάμε τους ρόλους. Το άτομο εδώ, αφού έχει φέρει σε επίγνωση τα στερεότυπα που τον κάνουν δυσλειτουργικό, αρχίζει να ψάχνει για κάτι άλλο. Για ένα νέο «σπίτι», θα λέγαμε, που τον χωρά «ολόκληρο». Μη γνωρίζοντας όμως ακόμα αυτό που πραγματικά χρειάζεται, αλλά και αυτό που πραγματικά είναι, υιοθετεί ρόλους και συμπεριφέρεται σύμφωνα με αυτούς. Με άλλα λόγια, παριστάνει πως είναι κάτι άλλο από αυτό που είναι, χάνοντας την αυθεντικότητά του.


Μόλις οι μάσκες πέσουν (μιας και μόνο για λίγο είναι λειτουργικές), ο άνθρωπος φτάνει στο αδιέξοδο. Είναι πια παγιδευμένος ανάμεσα στα διάσπαρτα κομμάτια του, μη μπορώντας να σταθεί ούτε στο ένα ούτε στο άλλο, χαμένος, έχοντας την αίσθηση ότι δεν μπορεί να κουνηθεί.


Έτσι, μπαίνει σιγά-σιγά στο τέταρτο στρώμα της ενδορήξης, του θανάτου, όπου βιώνει μια πλήρη παράλυση. Το άτομο έχει την πεποίθηση ότι αν αφεθεί και εκραγεί σε αυτό που πραγματικά είναι δε θα το αντέξει, και δε θα επιβιώσει. Βρίσκεται σε μια ρευστή κατάσταση, χωρίς βάση. Αισθάνεται κολλημένο σε ένα σημείο, συμπιέζει τον ίδιο του τον εαυτό, και φοβάται την έκρηξη που θα τον οδηγήσει στον αυθεντικό, αληθινό εαυτό.


Όταν όμως αφεθεί πλήρως, η έκρηξη έρχεται. Τώρα πια είναι ζωντανός, έτοιμος για δράση. Είναι αυθεντικός, γεμάτος ένταση και ψυχική ενέργεια.


Η θεραπευτική διαδικασία, λοιπόν, είναι μια αναζήτηση, ένα ταξίδι. Μπορεί να ξεκινήσει από μια αφορμή, δεν παύει όμως να αποτελεί σημαντική επιλογή. Συνεχίζεται με προσπάθεια, περιλαμβάνει χαρά και λύπη, ενθουσιασμό και φόβο, αισιοδοξία και απογοήτευση, και ζητά συνεχή δέσμευση. Κλείνει με απελευθέρωση, και γαλήνη, και κυρίως με ό,τι χρειάζεται ο καθένας και η καθεμιά που περνά από αυτή τη θέση. Όσο περιπετειώδεις κι αν είναι οι αναζητήσεις μας, είναι αυτές που μας πηγαίνουν ένα βήμα παρακάτω, που μας κάνουν να ξεκουνιόμαστε και να προχωράμε. Το πού τις περισσότερες φορές είναι άγνωστο, σίγουρα όμως είναι προς τα μπροστά.



Βιβλιογραφία:

-Gestalt Foundation, Εισαγωγή στην Ψυχοθεραπεία Gestalt

bottom of page